Abu Rayhon Beruniy - Kitob As Saydana Fit Tib asari

*Kitob kam sonda mutahasislar uchun nashr etilgan boʻlib adadi atiga 200 donani tashkil etadi.

Абу Райҳон Берунийнинг "Китоб ас-Сайдана фит-тиб" асари қандай китоб?

Унинг эски русча варианти ҳамда яқинда нашр қилинган ўзбекча вариантлари орасида қандай фарқлар бор?

Ўзбекча варианти рус тилидагисининг бирга бир таржимаси эмасми?

Бу саволга
Профессионал Аюш Тиббиёти эксперти (Ҳиндистон ),
АКИ (анъанавий, комплементар ва интегратив) тиббиёти бўйича халқаро расмий вакили (Жаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилоти ),
Университет тиббиёт ва табобат фанлари бўйича ташриф буюрувчи ўқитувчиси (Ўзбекистон ) - Др. Дониёр Азимовнинг қуйидаги постлари ва китоб ўзбекча таржимаси таҳрир хайъати фикрлари орқали жавоб берамиз:

"Сайдана" асари Аюрведа, Тиббун Набавий, Юнонлар, Эроний, Франк, Лотин каби табобатлардан Абу Ҳанифадан Жаброилгача, Павелдан Розийгача барча илмлар шу китобда жамланган. Аюрведик, Миср, Ассурия табобатларигача дорилар қаймоғи битилган.

Китобнинг Русча таржимаси - Сайдананинг Арабча илмий версияларидан олинган бўлиб, у асл нусҳа ва матнларга таянади.

Ўзбекча таржимаси эса Ҳиндистон тиббий версияси бўлган Форсча таржималари қўшилган бўлиб, русчадан асосий фарқи, ўзбек тилидагисида дориворларнинг тиббий хусусиятлари қўшилганлигида. Русчаси эса тиббий бўлмаган, фақатгина илмий номенклатура ва чуқурлаштирилган тиббий манбашуносликка қаратилганлигида.

Форсча таржиманинг арабча аслиятдан фарқли жиҳатлари ҳақида гапирганда, аввало Косонийнинг матнга қўшимчалари ҳақида айтиш жоиз. Беруний ўз муқаддимасида қайд этганидек, дориларнинг тиббий таъсири ҳақида ёзмайди, шу боис Косоний ўзи ҳар бир параграф охирига "ҳосияти" деган қисмни қўшиб, у ерда Абу Зайд Арражонийга ишора билан шу параграфда тавсифланган дорининг ҳосияти ва тиббий таъсири ҳақида ёзади.

Китоб ас-Сайдана фит-тибб (Табобатда доришунослик) Таҳрир ҳайъатидан - 2023-йил